اتصالات در خط لوله جهت کاربردهای گوناگونی مانند تغییر مسیر، انشعابگیری، تغییر اندازه، بستن خط و… مورد استفاده قرار میگیرند. این در خط لوله نفت و گاز با جنس فولاد کربنی، فولاد آلیاژی و فولاد ضد زنگ تولید شده و از نظر نوع اتصال به سه دسته
1-اتصالات جوشی (Butt Weld Fitting)
2-اتصالات ساکت ولد (Socket Weld Fitting)
3-اتصالات رزوهای (Threaded Fitting)
تقسیم میشوند.
استاندارد طراحی اتصالات
ASME B16.1 (استاندارد فلنج و اتصالاتهای آهنی)
ASME B16.9 (Wrought Fitting, Welded)
ASME B16.11 (Forged Fittings, Socket Welded and Threaded)
استاندارد متریال اتصالات
انواع اتصالات
زانویی(ELBOW)
زانویی در خط لوله جهت تغییر جهت جریان استفاده میشود. این ابزار با زاویههای 45، 90، 180 به صورت متداول و 35، 60، 120 بصورت موردی تولید میشود. بر اساس شعاع منحنی بصورت زانویی شعاع بلند (R=1.5D) و شعاع کوچک (R=1D) در بازار موجودند.
زانویی فلزی به روش های مختلفی از جمله جوشکاری( اتصال چند تکه لوله برش خورده)، استمپینگ ( زانویی در دو نیمه به وسیله پرس شکل گرفته و سپس جوشکاری میشود)، پوشینگ (لوله برش داده شده وارد شفت شده و تحت حرارت به جلو رانده میشود) و ریختهگری و فورج تولید میشود.
Mandrel method
Extrusion Method
UO Method
Hot Forming Method
سه راهی و چهار راهی (TEE, CROSS)
این نوع اتصالات به دو دسته مساوی(equal) و کاهنده(reducer) تقسیم میشوند و جهت تعدیل نرخ جریان یا غییر جهت جریان و انشعاب گیری مورد استفاده قرار میگیرند.
علاوه بر فورج برای سایز های کوچک، دو روش برای تولید سه راهی لوله وجود دارد که عبارتند از روش بالج هیدرولیک، روش اکستروژن داغ. این دو نوع روش ساخت جنبههای مشترک و متفاوت دارند.
Hot Extrusion Method
سه راهی با قطرهای زیاد، ضخامت دیواره سنگین و یا مواد ویژه با کارایی چالش برانگیز که با قبلی قابل ساخت نیستند، با استفاده از روش اکستروژن داغ ساخته میشوند.
در روش اکستروژن داغ، معمولاً از لوله با قطر بزرگتر از اندازه محصول نهایی استفاده می شود و خروجی انشعاب با کمک ابزار اکستروژن از لوله اکسترود می شود. سایر ابعاد بدنه و شاخه را نیز می توان در صورت نیاز با فشار دادن قالب تنظیم کرد
تبدیل(reducer)
کاهنده یا تبدیل نوعی اتصالات لوله است که برای تغییر اندازه لوله از یک سوراخ بزرگ به یک لوله با سوراخ کوچکتر استفاده می شود. عمدتاً از کاهنده برای تغییر اندازه لوله برای برآوردن نیازهای جریان سیستم فرآیند یا اتصال به لوله کوچک یا بزرگ موجود مطابق با نیاز استفاده میشود. ابعاد طول کاهنده تقریبا برابر با میانگین قطر لوله سوراخ بزرگ و کوچکتر است.
تبدیل به دو صورت هم مرکز(concentric) و غیر هم مرکز(eccentric) تولید شده و جهت اتصال دو لوله با قطر متفاوت به کار میروند. همچنین لازم به ذکر است نوع اتصال این قطعه تنها از نوع جوشی(butt weld) میباشد.
این قطعه مشابه لوله به دو طریق درز دار و بدون درز تولید میشود که از طریق اعمال فشار تحت قالب بر روی لوله حرارت دیده ساخته میشود